از آغاز خلقت تا به‌حال انسان‌ها در کنار حیوانات زندگی می‌کردند. در گذشته‌های دور آدمیان برای تأمین مواد غذایی خود جانوران را شکار می‌کردند.
اما با گذشت سال‌ها و تغییر یافتن ساختار زندگی انسان‌ها، نوع تهیه و تأمین غذای انسان‌ها نیز به‌کلی تغییر کرده است. با شروع گسترش یافتن شهرهای بزرگ در جای‌جای دنیا محل سکونت حیوانات دچار دگرگونی شد و از در دسترس آن‌ها خارج شد. حیوانات مجبور شدند برای یافتن مکانی جدید برای زندگی به حاشیه شهرها بروند یا این که با فاصله زیادی از شهرها به دامان طبیعت بروند.
حال این سؤال پیش می‌آید که انسان‌ها وارد محل زندگی حیوانات شده‌اند و یا حیوانات به محل سکونت انسان‌ها راه پیدا کرده‌اند؟
این جمله در نگاه اول خنده‌دار به‌نظر می‌رسد. بههر حال برخی از حیوانات به‌خوبی با محیط شهری توانسته‌اند کنار بیایند. برخی از این حیوانات مانند: گربه‌ها، سگ‌ها، پرندگان و… هستند. به‌جرأت می‌توان گفت گربه تنها حیوانی است که به‌شکلی کامل و مصالحت‌آمیز با انسان‌ها در سطح شهر زندگی می‌کند. اما وجود برخی حیوانات مانند: روباه، خرگوش‌وحشی و … نیز در شهرها دیده می‌شوند که بسته به طبیعت و اقلیم منطقه‌ای که شهر در آن واقع شده نوع حیوانات نیز متفاوت است. البته باید گفت موجودات و جانواران دیگری همچون: موش و … هم در شهرها دیده می‌شوند.
راه‌های تغذیه حیوانات شهری
موضوع مهم برای حیواناتی که در شهرها زندگی می‌کنند مسئله تغذیه آن‌هاست. جست‌وجو در زباله‌ها و پسماندهای شهری اولین راهی است که همیشه حیوانات برای تهیه نیازهای غذایی به آن رجوع می‌کنند. این راه و روشی است که همه ما از گذشته تا به‌حال دیده‌ایم اما تهیه غذا به این شکل هم برای حیوانات مضر است هم برای انسان‌ها پیامدهای زیان‌آوری به‌دنبال دارد.
گربه‌ها و سگ‌ها با بهم ریختن سطل‌های زباله نظافت شهری را دچار آسیب می‌کنند، همچنین به‌علت نبود بهداشت ممکن است حیوان دچار بیماری شود و درصورتی که این بیماری بین انسان و حیوان مشترک باشد می‌تواند با انتقال آن شهروندان در شهرها خطر آفرین باشد. اما از همه این‌ها گذشته سؤالی که پیش می‌آید این است که آیا حیوانات با تغذیه از پسماندهای شهری می‌توانند نیازهای غذایی خود را برطرف کنند؟ پاسخ این سؤال خیلی ساده و واضح است، خیر. در سطل‌های زباله غذایی که بتواند برای حیوانات مفید باشد وجود ندارد و آن‌ها اغلب چیزهای را می‌خورند که هیچ ارزش غذایی نداشته و بی‌فایده است. به همین دلیل بعد از مدتی ضعیف شده و دچار مشکلاتی می‌شوند.
آیا میتوانیم به حیوانات غذا بدهیم؟
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم تغذیه حیوانات و پرندگان از پسماندها اصلا روش صحیحی نیست و عده زیادی این موضوع را می‌دانند و به علت داشتن حس محبت نسبت به حیوانات تصمیم می‌گیرند خودشان به حیوانات و پرندگان غذا بدهند. این افراد سعی دارند با قرار دادن اضافه غذاهای خود در دسترس پرندگان یا حیوانات به آن‌ها کمک کنند. این‌کار در نگاه اول صحیح به‌نظر می‌رسد و حس هم‌زیستی بین انسان و حیوانات را بر می‌انگیزد اما باید گفت این کار اشتباه است شاید با یک‌بار اتفاقی پیش نیاید اما در طولانی مدت باعث آسیب رسیدن به حیوانات و پرندگان می‌شود. نوع غذاهای انسان با دیگر حیوانات متفاوت است همچنین سیستم بدنی آن‌ها نمی‌تواند برخی از غذاهای انسان‌ها را هضم کند و باعث ایجاد بیماری و نواقصی در اعضای بدن آن‌ها می‌شود.
چه غذاهایی را نباید به پرندگان و حیوانات بدهیم؟
باید دقت کنید برخی سبزیجات برای سگ‌ها و گربه‌ها مضر است می‌تواند در تولید گلبول قرمز آن‌ها مشکل ایجاد کند. اما فقط این نیست تعدادی دیگر از آن‌ها حتی می‌توانند سمی هم باشند.
برخی از میوه‌ها هستند که حتی میزان کم آن‌ها می‌تواند به‌طور مستقیم بر کلیه حیوانات اثر بگذارد و آن‌ها را به‌سرعت از پای درآورد. تعداد دیگری از میوه‌ها هم هستند که با ایجاد آلرژی در حیوانات باعث آسیب رسیدن به آن‌ها می‌شود.
حیوانات توانایی هضم لاکتوز را ندارند و نباید به آن‌ها خوراکی‌هایی که شیر و شکر دارند داد همچنین از دادن خوردنی‌های کافئین‌دار بپرهیزید که حتی در میزان کم آن باعث استفراغ در حیوان می‌شود.
اما دیده می‌شود که بعضی‌ها به پرندگان هم غذا می‌دهند که این کار موجب آسیب دیدن و بد فرمی بال آن‌ها می‌شود. سیستم بدن پرندگان با غذای انسان‌ها تناسبی ندارد و دادن غذای انسان به این موجودات به‌جای داشتن سود و منفعت بیشتر برای آن‌ها مضر است.
از دادن غذاهایی که دارای کربوهیدرات هستند به حیوانات جلوگیری کنید. همچنین فراموش نکنید دادن غذای خام مانند: تخم‌مرغ به حیوانات موجب اسهال و استفراغ در آن‌ها می‌شود.
دادن مواد غذایی شیرین به‌خصوص شیرینی‌های مصنوعی به گربه‌ها و سگ‌ها موجب تشنج در این حیوانات می‌شوند.
مراقب باشید که به‌هیچ عنوان مواد حاوی الکل به حیوانات ندهید. حتی الکل کم باعث آسیب شدید به کبد و مغز می‌شود و مرگ گربه‌ها را می‌تواند در پی داشته باشد.
آیا به حیوانات شهری غذا بدهیم؟
حیوانات به‌صورت غریزی برای تأمین نیازهای غذایی خود تلاش می‌کنند. شکار یکی از راه‌هایی است که حیوانات گوشت‌خوار برای تأمین غذای روزانه خود انجام می‌دهند و این نفس وحشی بودن آن‌ها را نشان می‌دهد. اما در حال حاضر با یکی شدن محل سکونت حیوانات و عادت کردن به خوردن غذاهایی که انسان‌ها به آن‌ها می‌دهند یا تغذیه از پسماندهای شهری، باعث شده که این حیوانات از حالت وحشی خود خارج شوند و به شکل اهلی درآیند. این موجب می‌شود تا در شرایط سخت حیوان نتواند از عهده برطرف کردن نیازهای غذایی خود برآید و با مشکلاتی روبه‌رو شود.
به یاد داشته باشیم که با غذا دادن به حیوانات شهری باعث می‌شویم که آن‌ها در آینده دچار موضع ضعف شوند و در طولانی مدت این غذا دادن ما به آن‌ها موجب مشکلاتی می‌شود. اما به‌جزء این مواردی که گفتیم دلایل دیگری هم برای این‌که انسان‌ها باید در نوع برخورد و رفتار با حیوانات دقت کافی را داشته باشند وجود دارد. سگ‌ها و گربه‌ها از سال‌ها پیش به‌همراه انسان‌ها زندگی می‌کنند و به‌عنوان حیوان خانگی شناخته می‌شوند. نگهداری حیوانات توسط انسان‌ها موضوعی است که همه طرفداران حقوق حیوانات با آن موافق هستند.
اگر شما یک حیوان شهری را به‌عنوان حیوان خانگی بپذیرید بههر شکلی از نظر تغذیه تحت پوشش شما است و در شرایط سخت به مشکلی برنمی‌خورد. حال اگر شما فقط به حیوانات شهری در هر زمانی که خواستید غذا دادید آن‌ها به این شرایط عادت می‌کنند اما در زمان‌هایی که شما یا دیگران به آن‌ها غذا نمی‌دهند با مشکل تغذیه مواجه می‌شوند.
البته به جز این مشکلات باید گفت نتیجه اهلی شدن حیوانات برای ما انسان‌ها خوب نیست. برای مثال گربه به‌صورت ذاتی موش شکار می‌کند و بخشی از غذای خود را به این شکل تأمین می‌کند. این جزئی از اکوسیستم و چرخه حیاتی حیوانات است و ما با این کار در این سیستم مشکلی ایجاد کرده‌ایم. با اهلی شدن گربه‌ها و عادت کردن آن‌ها به غذا گرفتن از دست انسان‌ها این موجودات دیگر برای گرفتن موش‌ها تلاش نمی‌کنند و از این بابت برای بهداشت عمومی و مبارزه با افزایش جمعیت موش‌ها در محیط‌های شهری مشکل پیش می‌آید.
اما باید در مورد غذا دادن به پرندگان هم نکاتی را گفت که بی‌تردید از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از عادت‌هایی که اکثر مردم در جامعه ما دارند این است که در مکان‌های عمومی یا پشت پنجره اتاق‌های خود به پرندگان غذا می‌دهند.
در مورد این‌که اگر انسان‌ها غذای خود را به پرندگان بدهند و چه مشکلاتی پیش می‌آید صحبت کردیم. اما برخی دیگر با دادن غذاهایی که برای سلامتی پرندگان ضرر ندارد آن‌ها را در یک مکان دورهم جمع می‌کنند که در ظاهر فکر می‌کنیم چون این غذای پرندگان است و برای سلامتی آن‌ها مضر نیست نباید ایرادی داشته باشد. هرچند که غذا خوردن پرندگان در گوشه‌ای به‌شکل دسته جمعی از زیبایی‌هایی برخوردار است و در ظاهر جذاب خود حس هم‌زیستی را در ما زنده می‌کند. اما باید گفت این کار ما هم یک جور دخالت در چرخه طبیعت است ما با غذا دادن به پرندگان موجب می‌شویم که رژیم غذایی آن‌ها هم مانند گربه‌ها تغییر کند و دیگر به دنبال غذا نروند.
خیلی از این پرندگان حشره‌خوار هستند و در دور کردن آن‌ها از زندگی انسان‌ها در شهر سهم بسیار مهمی دارند و عادت کردن پرندگان به انسان باعث می‌شود این چرخه به خطر بیافتد. اما نکته مهم دیگر در این‌که ما پرندگان را در یک مکان جمع می‌کنیم موضوع بهداشت است. یک بیماری به‌سادگی در این تجمع از پرنده‌ای به پرنده دیگر انتقال پیدا می‌کند و به این شکل در صورت وجود یک پرنده بیمار موجب انتشار آن در سطح بزرگ‌تری می‌شویم.
چه زمانی میتوانیم به حیوانات شهری غذا بدهیم؟
با توجه به مطالبی که گفتیم متوجه شدیم چه غذاهایی را نباید به حیوانات شهری بدهیم یا این‌که به‌طور کلی غذا دادن به حیوانات چه پیامدهایی دارد.
در بعضی شرایط استثنایی هم وجود دارد. در فصل زمستان با سخت شدن شرایط با محدود شدن منابع آب و غذا می‌توان به حیوانات و پرندگان آب و غذا داد زیرا در این شرایط است که آن‌ها به این کمک نیاز دارند.
به‌خاطر داشته باشید تا زمانی که هوا آن‌قدر سرد نشده که یخ‌زدگی آب مانع از دسترسی به غذا و آب شود به حیوانات و پرندگان غذا ندهید به دلیل این‌که آن‌ها به‌خوبی می‌توانند در اکثر موارد شرایط را کنترل کنند. ولی در زمستان‌های بسیار سرد یا تابستان‌های خشک که منابع غذایی محدود است، می‌توانید غذاهای مخصوص حیوانات را در مکان‌های مشخصی که باعث آلودگی شهر هم نشود، قرار دهید. غذای حیوانات شهری را می‌توانید از پت‌شاپ‌ها با قیمت مناسب تهیه کنید. معمولا در تمام پت‌شاپ‌ها انواعی از غذاهای ارزان قیمت و مناسب برای حیوانات شهری وجود دارد.
